Όταν ξεκίνησε η οικονομική κρίση πριν από τέσσερα χρόνια η ιστορία έμοιαζε απλή. Οι τράπεζες είχαν χρεωκοπήσει και ενημέρωσαν τους ηγέτες μας ότι αν οι φορολογούμενοι δεν τις διασώσουν και δεν δεχθούν να αναλάβει το δημόσιο τα ιδιατικά τους χρέη, ο κόσμος θα καταστραφεί. Οι πολιτικοί μας τις πίστεψαν. Φορτωθήκαμε εμείς το τεράστιο χρέος και διασώσαμε τις τράπεζες. Σωστό ή λάθος, τουλάχιστον η κατάσταση φαινόταν απλή: οι τράπεζες μας όφειλαν τεράστια ποσά. Έπειτα, καθώς η κρίση συνεχιζόταν, εμφανίστηκε μία νέα ομάδα –την ύπαρξη της οποίας αγνοούσαμε οι περισσότεροι- οι ομολογιούχοι.Αποδείχθηκε ότι οι τράπεζες όφειλαν ένα τεράστιο ποσό και στους κατόχους ομολόγων, και επομένως τους χρωστούσαμε κι εμείς. Η ιστορία του ποιός όφειλε σε ποιόν άρχισε να αλλάζει. Σταδιακά έπαψαν να συζητιούνται οι οφειλές των τραπεζών προς εμάς, και η συζήτηση εστιάστηκε στα χρέη τους προς τους ομολογιούχους.
Νομίζω
ότι οι κυβερνήσεις μας και οι οικονομικοί
τους σύμβουλοι, που προέρχονται από τις
τράπεζες, έχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά
όταν πρόκειται για το χρέος και την
αποπληρωμή του. Ευνοούν υπερβολικά τον
κόσμο των χρηματιστών και άλλο τόσο
επιβαρύνουν τον φορολογούμενο.
Απο
την μία πλευρα, τα χρέη των ιδιωτικών
τραπεζών όσο και εκείνοι που κατέχουν
αυτά τα χρέη, δηλαδή οι ομολογιούχοι,
προστατεύονται απο την παραμικρή ημιά
απο τις διασώσεις, τις οποίες χρηματοδοτεί
το δημόσιο. Το δημόσιο χρέος από την
άλλη, χάρη στις επίμονες πιέσεις των
ίδιων τραπεζών και των ομολογιούχων
που εμείς οι ίδιοι λίγο νωρίτερα
διασώσαμε, πληρώνεται με ιλιγγιώδη
ταχύτητα, χωρίς να υπολογίζονται οι
τρομακτικές επιπτώσεις στην αύξηση της
ανεργίας και την καταστροφή των δημοσίων
υπηρεσιών.
Αυτά
τα δύο μέτρα και δύο σταθμά δημιουργούν
δύο διαφορετικές ομάδες με πολύ
διαφορετικές οικονομικές προοπτικές.
Tη
μία ομάδα αποτελούν οι τραπεζίτες και
οι ομολογιούχοι τους (η χρηματοπιστωτική
τάξη). Αυτοί τα πηγαίνουν πολύ καλά
επειδή, καθώς δεν χρειάζεται να εξοφλήσουν
τα χρέη τους, ο πλούτος τους –τα λεφτά
που γεννούν περισσότερα λεφτά- διατηρείται.
Η άλλη ομάδα, δηλαδή όλοι εμείς οι
υπόλοιποι, διαπιστώνουμε ότι ο δικός
μας πλούτος εξαφανίζεται επειδή
πληρώνουμε όχι μόνο τα δικά μας χρέη
αλλά και τα δικά τους. Η ευημερία μας,
οι συντάξεις μας και οι μισθοί μας
πετσοκόβονται για να ηρεμήσουν οι
ομολογιούχοι, ενώ από την άλλη μεριά οι
τράπεζες και τα χρηματα που αυτ΄ς μας
οφείλουν σχεδόν έχουν εξαφανιστεί απο
την ιστορία εντελώς.
Άρα
ποιοι είναι οι ομολογιούχοι, και γιατί
οι τράπεζες όλης της Ευρώπης ενδιαφέρονται
περισσότερο να πληρώσουν αυτούς και
όχι εμάς;
Το
να ανακαλύψεις ποιοί είναι οι κάτοχοι
των ομολόγων μιας τράπεζας ή ενός έθνους
δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Αλλά
λίγες μέρες νωρίτερα η Barclays
συνέταξε μια λίστα με τους σαράντα
μεγαλύτερους κατόχους του ελληνικού
δημόσιου χρέους. Ένα όνομα της λίστας
αστράφτει. Πρόκειται για την Eurobank
EFG
(European
Financial
Group),
που είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης κάτοχος
του ελληνικού δημόσιου χρέους. Μόνο
κεντρικές τράπεζες και διεθνείς δανειστές
όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
κατέχουν μεγαλύτερο μερίδιο του χρέους.
Ποιά
είναι λοιπόν η Eurobank
EFG;
Αποτελεί κομμάτι ενός μεγαλύτερου
ομίλου τραπεζών, του European
Financial
Group
EFG,
μία εταιρεία με έδρα το Λουξεμβούργο.
Είναι λοιπόν απο το Λουξεμβούργο; Στην
πραγματικότητα, όχι. Καρδιά της ομάδας
είναι η EFG
Bank,
η οποία είναι μια ελβετική ιδιωτική
τράπεζα. Είναι επομένως ελβετική; Όχι
ακριβώς. Η τράπεζα αυτή ανήκει κατά 40%
στην ελληνική οικογένεια Λάτση, της
οποίας η περιουσία διοικείται απο τον
Σπύρο Λάτση.
Επομένως όταν οι έλληνες φορολογούμενοι βλέπουν να κόβονται οι μισθοί τους, να συρρικνώνονται οι συντάξεις τους και να ξεπουλιούνται τα περιουσιακά στοιχεία του έθνους τους, βοηθούν να προστατευτεί η επένδυση Λάτση στο ελληνικό δημόσιο χρέος (ή καλυτερα, εις βάρος του ελληνικού δημόσιου χρέους). Και δεν είναι τυχαίο ότι η Eurobank EFG κατέχει μεγάλο μερίδιο του ελληνικού χρέους. Η τράπεζα δημιούργησε ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο το 2009, στη μέση της κρίσης, με σκοπό ακριβώς να αγοράσει χρέος της ελληνικής κυβέρνησης.
Η
EFG
ήταν επίσης κάτοχος ομολόγων της
ιρλανδικής τράπεζας Anglo
Irish
Bank.
Επομένως όχι μόνο μία αλλά δύο ομάδες
ευρωπαίων φορολογουμένων ‘διασώζουν’
τις επενδύσεις της EFG στο δημόσιο χρέος.
Όλη αυτή η ιστορία αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν συνeiδητοποιεί κανείς ότι η EFG δεν είναι μόνο κάτοχος ομολόγων, αλλά και μία από τις τράπεζες που διασώθηκαν. Ο ελληνικός τραπεζικός βραχίονας της EFG είναι η EFG Εργασίας, μία απο τις τέσσερεις Ελληνικές τράπεζες που στηρίζονται περισσότερο απ’ όλες στην χρηματοδότηση της ΕΚΤ για την επιβίωσή τους. Καθόλου περίεργο λοιπόν ότι ο διευθύνων σύμβουλος της EFG είπε ότι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να επιβάλει λιτότητα και να αποφύγει τη χρεοκοπία ήταν ‘αναγκαία’.
Η
EFG
δεν είναι η μοναδική τέτοια τράπεζα. Το
ουσιαστικό σημείο είναι ότι οι τράπεζες
είναι οι χρεώστες και η αιτία της κρίσης.
Αλλά ως ομολογιούχοι επανεμφανίζονται
τώρα όχι ως χρεώστες αλλά ως πιστωτές,
όχι ως αιτία της κρίσης αλλά σαν αυτοί
που προσπαθούν να την λύσουν.
Και
αν τυχόν σκέφτεστε, εντάξει, αυτά γίνονται
μόνο στην Ελλάδα, και εδώ στη Βρετανία
υπάρχει ακριβώς η ίδια δυναμική.
Στη
Βρετανία η κυβέρνηση ετοιμάζεται να
θέσει ανώτατο όριο στις παροχές προς
τις οικογένειες. Υπήρξαν προειδοποιήσεις
ότι αύτο θα οδηγήσει σε κατασχέσεις
σπιτιών, δημιουργία αστέγων, και μείωση
στον αριθμό των ανθρώπων που θα μπορούν
να αγοράσουν σπίτι, επομένως οι εργολάβοι
πιθανώς δεν θα χτίσουν τα μισά απο τα
56.000 φτηνά σπίτια που είχαν υποσχεθεί
ότι θα κατασκεύαζαν μέχρι το 2015. Αυτά
τα σπίτια δεν θα χτιστούν επειδή οι
τράπεζες δεν θα δανείσουν στους εργολάβους
επειδή εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξουν
αγοραστές.
Την
ίδια στιγμή, μία έκθεση της EC
Harris
LLP
αποκαλύπτει ότι μόνο στο Λονδίνο θα
φτιαχτούν σπίτια πολυτελείας για τους
πάμπλουτους αξίας 21 δις λιρών την επόμενη
δεκαετία, 4.000 από τα οποία θα χτιστούν
μέσα στα χρόνια 2014-2015. Οι τράπεζες
σκοτώνονται μεταξύ τους για το ποια θα
δανείσει πρώτη για να φτιαχτούν αυτά
τα σπίτια.
Και
ποιός θα αγοράσει αυτά τα σπίτια
υπερπολυτελείας; Αυτοί που ευνοούνται
από αυτή την κρίση. Οι τραπεζίτες και
οι ομολογιούχοι.
Και
μία τελευταία μικρή λεπτομέρεια για να
ολοκληρωθεί η εικόνα. Μία απο τις
εταιρείες που πουλά και μεσιτεύει σπίτια
πολυτελείας στην αγορά του Λονδίνου
είναι η EFG.
Σημέιωση
της Γκάρντιαν: Στην αρχική εκδοχή του
άρθρου εκ παραδρομής αναφερόταν η EFG ως
κάτοχος σημαντικού μέρους του ελληνικού
δημόσιου χρέους.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Εδώ είναι μια
σύνδεση με τον David Malone Golem XIV στο blog του:
